Prawo Międzynarodowe
1.Przedmiotowe bogactwo regulacji i ilościowy ich wzrost
Obok dziedzin tradycyjnych, takich jak prawo wojny i neutralność; prawo
morza; prawo lotnicze; prawo dyplomatyczne i konsularne; prawo
traktatów, prawo pokojowego rozstrzygania sporów
pojawiają się dziedziny nowe takie jak:
prawo kosmiczne, prawo praw człowieka; międzynarodowe prawo
ekonomiczne; prawo organizacji międzynarodowych; międzynarodowe prawo
ochrony środowiska…
W podręczniku – Aust (2005) znajdujemy tytuły
rozdziałów: Terroryzm, Międzynarodowe prawo karne; Unia
Europejska;
Ilościowy wzrost regulacji traktatów
„ustaw” i traktatów
„kontraktów”?
ONZ – z końcem 1988 – ponad 40 000 zarejestrowanych
umów w sekretariacie ONZ : 1988 – 1998 –
około 1200 rocznie
2. Soft Law
Brak uzgodnionej definicji czym jest „miękkie prawo”
„(…) termin opisuje instrumenty międzynarodowe,
których twórcy nie uznają za umowy, nawet jeśli
formułują w sposób kategoryczny pewne nakazy zachowania,
lecz mają za swój cel ogłoszenie norm (jakkolwiek
niewiążących) niosących przesłanie uniwersalnego lub powszechnego
stosowania” (Aust).
Te instrumenty noszą nazwy – Wskazówek, Zasad,
Reguł, Deklaracji, Kodeksów Praktyki, Zaleceń,
Programów…
Dotykają przedmiotowo materii złożonych – ostrożność
normotwórcza wskazana, perspektywa ich
„twardego” unormowania, mała lub odległa…
Skala „ostrożności”…
Prace nad prawem morza (1967, 1973 – 1982)
Prace nad Międzynarodowymi Paktami Praw Człowieka (1946 –
1966)
Prace nad Konwencją o odpowiedzialności państw (1955 – 2004)
Soft law wypracowane jest tak przez konferencje państw, jak i w łonie
OM (jednostronne akty OM).
Odnajdywane w różnych sektorach obrotu.
Np.
I Kongres ONZ w sprawie zapobiegania przestępczości i postępowania z
więźniami – Genewa (1955) uchwała „Reguły
Minimalnego Postępowania z Więźniami”;
Zgromadzenie Ogólne ONZ (1982) rezolucja –
„Zasady etyki lekarskiej odnoszące się do personelu
medycznego, w szczególności lekarzy, celem ochrony
więźniów i aresztowanych przed torturami i innym okrutnym,
nieludzkim lub poniżającym postępowaniem lub karaniem”.
Soft Law (akty jednostronne OM) może przekształcać się w hard law.
3, Mechanizmy kontroli wykonywania traktatów.
Strony traktatów same decydują o ustanowieniu
mechanizmów, które umożliwiają stałą kontrolę ich
wykonywania.
Najczęściej – w konwencjach dotyczących ochrony środowiska
naturalnego i limitacji zbrojeń. – Są nimi przede wszystkim :
- okresowe konferencje przeglądowe stron dotyczące wykonywania traktatu;
- prace grup niezależnych ekspertów oceniających w
specjalnych raportach proces wykonywania traktatu;