Prawo Mi�dzynarodowe

Spór jest następstwem nie wywiązania się RP wobec części osób z zaciągniętych w tych umowach z radzieckimi SSR zobowiązań. RP zobowiązała się w nich honorować i zabezpieczyć prawa majątkowe osób przesiedlonych. Ściślej, prawo do rekompensaty za mienie pozostawione lub prawo zaliczenia wartości mienia pozostawionego, na poczet kupna nieruchomości w RP. W poszukiwaniu podstaw prawnych kierowanych pod adresem Skarbu Państwa roszczeń kompensacyjnych wskazywano m.in. na wspomniane umowy i ‘sprawdzano’, czy skarżący mogą z nich wywieść o swoich prawach majątkowych. Aby tak było, trzeba byłoby wykazać – to, o czym mówi art. 241 – z jednej strony, że umowy republikańskie były ratyfikowane za zgodą parlamentu i zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw, a następnie, iż należąc do kategorii traktatów wymienionych w art. 89 ust. 1 Konstytucji, zawierają normy o bezpośrednim skutku. Porządek konstytucyjny roku 1944 problem kompetencji traktatowych RP normował w odwołaniu do konstytucji marcowej (1921). Umowa ratyfikowana za zgodą parlamentu i opublikowana w Dz. U. była postrzegana w okresie międzywojennym przez sądy jak… ustawa. Analiza procesu związywania się umowami republikańskimi przez RP w roku 1944, po latach, nie pozwala w pełni wykluczyć okoliczności ich ratyfikacji, natomiast niekwestionowaną była i jest okoliczność braku ich publikacji w Dzienniku Ustaw. Wyrok TK z dn. 19.12.2002 roku konstatując ten fakt stwierdził, iż – „(…) nie można przyjąć, że umowy te stanowiły kiedykolwiek element wewnętrznego porządku prawnego Rzeczypospolitej”. W tym samym wyroku TK odniósł się również do tezy wywodzącej bezpośrednio prawa majątkowe z umów republikańskich. Przedmiotem oceny musiał być, obok całości unormowań, także ust.6 art. 3 umów stanowiący, że „wartość pozostawionego po ewakuacji dobytku ruchomego, a również i pozostawianych nieruchomości… zwraca się ewakuowanym wg ubezpieczeniowej oceny zgodnie z ustawami obowiązującymi w Państwie Polskim (…)” TK stwierdził, „(…) merytoryczna konstrukcja tych umów i zakres przyjętych tam zobowiązań nie pozwalają na uznanie, że tworzyły one bezpośrednią podstawę dla roszczeń kompensacyjnych osób repatriowanych i ich spadkobierców. Rozwiązania zawarte w tych umowach były rozpatrywane przez Trybunał Konstytucyjny na gruncie przepisów konstytucyjnych z 1952 roku. Wskazano wówczas, że „postanowienia powołanych umów międzynarodowych (…), dotyczą przede wszystkim trybu ewakuacji wymienionych w nich osób oraz zasad dokonywania opisu mienia pozostawionego przez te osoby, poza granicami Polski. Umowy te nie zaigrają bardziej szczegółowych zasad i trybu rekompensat za mienie nieruchome pozostawione poza tymi granicami.” II.6. Jaki los powszechnego prawa zwyczajowego? Art. 87 ust.1 – „Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczpospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.”