Prawo Międzynarodowe

Termin ‘społeczność międzynarodowa’ opisujący krąg podmiotów uczestniczących w międzynarodowym obrocie dotyczy zjawiska ewoluującego przez wieki, gdy mieć na uwadze :
Jej ilościowy/jakościowy skład
Cechy wyróżniające jej uczestników
Hierarchie celów
Formuły komunikacji

Skąd przybywamy zatem?


Etapy ewolucji społeczności międzynarodowej:

Okres średniowiecza:
476 – 800
800 – 1492

Czasy nowożytne
1492 – 1789
1789 – 2006

800 – (1054) 1492

„Elementem jednoczącym świat średniowieczny było zinstytucjonalizowane chrześcijaństwo... Pustkę, jaka pozostała po upadku cesarstwa rzymskiego, wypełniała rosnąca świadomość chrześcijaństwa – nie tylko jako wspólnoty religijnej, ale także jako spójnego bytu politycznego. Przywódcy chrześcijaństwa zarówno duchowi, jak i polityczni, związani z kolejnymi okresami jego dziejów – stopniowo przejmowali rolę rzymskich cesarzy. Na Zachodzie, gdzie cesarstwo zaczęło się rozpadać najwcześniej, biskup Rzymu był tym, który stworzył pojęcie nowego ładu opartego na połączonej władzy Kościoła łacińskiego i katolickiego cesarza” (Davies)

„(...) centralnym wątkiem średniowiecza była reorganizacja świata chrześcijańskiego, czyli przekształcenie go w nowy system imperiów (renovatio imperii)” (Davies)


Z jednej strony bowiem przyjęte przez Grzegorza VII w 1075 roku w Dictatus Papae reguły jasno wskazywały, że władzę zwierzchnią nad władcami świeckimi sprawuje papież;
Że jest on mediatorem i arbitrem we wszelkich sporach między nimi
Jako obrońca wiary zachowuje prawo składania z urzędu grzesznych władców
Zwalnia z przysięgi na wierność jego poddanych
Znoszenia praw, które w jego opinii są sprzeczne z prawem boskim, prawem natury


Z drugiej zaś strony juryści cesarscy byli autorami formuł, wg których

"Wszyscy królowie sprawują swe rządy pod kontrolą cesarską";
"Nowe monarchie są prowincjami cesarstwa";
"Królowie są jedynie królami prowincji".


Bieg rywalizacji nie zmieniał faktu, że stany rzeczywistej politycznej dominacji Rzymu lub cesarstwa były w obrębie rei publicae christianitatis:

Krótkotrwałe
Przestrzennie ograniczone

Nie mogły się spełnić w sposób trwały z wielu przyczyn:

Krótkotrwałości ludzkiego życia
Sporów dynastycznych
Ambicji lenników
Nade wszystko zaś istoty lennych personalnych) relacji i rządzących nimi reguł (wasal mojego wasala nie jest moim wasalem)


Skutkiem lennego porządku jest to, że:
(...) Wasale dzierżyli lenna od kilku seniorów, którzy mogli wejść ze sobą w konflikt; niekiedy wasal z racji jednego lenna stawał się zwierzchnikiem swego seniora z innego tytułu. Zasada wierności stawała się w takich warunkach skomplikowana, wręcz iluzoryczna. Poważnie utrudniało to proces budowy państwa; Pojęcie państwa z trudem tylko przystaje do owych struktur osobistych zależności... W nauce niemieckiej przyjął się, więc termin Personenverbandstaat – państwo więzi osobistej – odróżniającej państwo średniowiecza od nowożytnego, czyli terytorialnego” (Mączak).

Na organizm Świętego Cesarstwa Narodu Niemieckiego składało się w przedziale wieków XI – XII, 1789 Personenvervandstaat


„Istotę świata średniowiecza charakteryzuje to, że ośrodki władzy miały każde różnie skonfigurowane uprawnienia. Żaden z nich nie był suwerenny, wszystkie poddane były chrześcijańskiemu ideałowi wspólnoty, którego znamiona określały dwa przesłania: równości wszystkich bez wyjątku ludzi przed Bogiem oraz istnienia braterskiej wspólnoty wiernych Papież i cesarz, monarchowie, baronowie, książęta, biskupi i rycerze wszyscy żyli, zatem w świecie rządzonym przez reguły chrześcijańskiego common law, które ich wzajemnie wiązało, umocowywało do działania i ograniczało w działaniach. Nikt nie był w istocie rzeczy najwyższy. Jak figury szachowe, nie byli do siebie podobni, każdy miał swoje własne przywileje. W świecie współczesnym, państwa są wszystkie podobne do siebie w swoich przywilejach, każde z nich jest suwerenne, i nie istnieje żaden wspólny ideał, który by je wiązał, poza może powszechnym porozumieniem, co do tego, aby szanować wzajemnie swoją suwerenność.” (Philpotte)


Chrześcijańskie common law?

W kręgu 1789 Personenvervandstaat odnajdujemy wszak 1789 praw lokalnych, na które nałożyć trzeba nadto siatkę kształtujących się praw stanowionych (??? Nie wiem, o co chodzi:/)

Chrześcijańskie common law to dla aspirujących do dokonania, renovatio imperii – to…Prawo już istniejące…

Początkowo IX – XII w. Prawo rzymskie

Następnie dla cesarza prawo rzymskie, dla papieża zaś (XII w.) Prawo kanoniczne


Prawo rzymskie – kodeks Justyniana (VI n.e.) – Obejmujący:

Kodeks – kilka tysięcy ustaw cesarzy rzymskich
Digesta – 50 ksiąg wybór dzieł klasycznych znawców prawa iuris prudentes
Instytucje – zwięzły podręcznik do nauki prawa
Nowele – ustawy Justyniana i jego następców

Bolońscy glosatorzy