Prawo Międzynarodowe

1.    Kto jest suwerenem?
2.    Jakie są prerogatywy suwerena?
3.    Jaki zbiór reguł normuje relacje z innymi legitymizowanymi do jej uprawiania?


„Orędzie prezydenta Woodrowa Wilsona 8.01.1918 pkt.13 – „ Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które powinno obejmować tereny zamieszkane przez niezaprzeczalnie polskie grupy ludności, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza, a którego polityczną i gospodarczą niezawisłość i terytorialną całość należy zagwarantować prawem międzynarodowym.

a także ustanowienie przez LN systemu opieki nad terytoriami mandatowymi  (1919)”


Zasada narodowości po wprowadzeniu Karty NZ to zasada samostanowienia narodów, zasada prawa międzynarodowego.

Ta zasada prawa stymuluje procesy państwowotwócze – tzw. Proces dekolonizacji (po 1960) – na obszarach niesamodzielnych (rozdz. XI Karty NZ) i powierniczych (XII Karty  NZ), przywoływana także w Europie Środkowej i Wschodniej w latach 90’.

Animuje ona (wiele niespełnionych) aspiracji niepodległościowych....


Komponenty w społeczności międzynarodowej w chronologicznym rozwoju od 800...

Państwa więzi osobistej personenverbandstaat,

Państwa suwerenne opisywane terminem „dynastycyzm własnościowy”- władza, poddani ....terytorium bez szczegółowej delimitacji granic;

Państwa suwerenne narodowe – władza, ludność (naród - obywatele), terytorium (przestrzeń umowami opisana, precyzyjnie wyznaczona biegiem granic);


2. Nowe państwo narodowe dziedziczy wszystkie atrybuty suwerenności po państwie monarszym. Rewolucja i Ancienne Regime łączy się w kulcie indywidualizmu państwowego.

Od XVIII wieku, prerogatywy suwerena zaczynają być kodyfikowane. Konstytucje definiują istotę suwerenności. Idea zostaje przełożona  na zbiór reguł prawa. Najwyższego krajowego, następnie prawa międzynarodowego.

„Sovereingnty is wholly legally definied concept; domestic constitutionsad international agreements define the scope of all rulers’ and citizents’ legitimate authority” (Teschke)


3 Prawo pozytywne wynikające  z traktatów i prawa zwyczajowego .... wyłącznie ono normuje relacje społeczności suwerenów.
Z ich woli powstaje, trwa i gaśnie.

Odzwierciedla (treść prawa i jego forma) głęboki przeobrażenia kulturowe i cywilizacyjne będące pochodną: politycznych rewolucji, rewolucji technicznych, wojen światowych XX wieku, procesów dekolonizacji, pojawienia się broni masowej zagłady,...

Funkcją prawa międzynarodowego staje się nie tylko potrzeba zabezpieczenia indywidualnych interesów suwerennych państw lecz także potrzeba działań wspólnych  - wynikających z egzystencjalnych zależności i kształtującej się wspólnoty  losu ( następstwo stopniowego zamykania się społeczności międzynarodowej).


Istotnymi zatem znamionami międzynarodowego porządku prawnego – XIX, XX – są:

-    Praktyka kolektywnego działania; w tym państw najpotężniejszych – mocarstw
-    Postępująca instytucjonalizacja pewnych sfer obrotu;
-    Narastające bogactwo regulacji i zróżnicowane mechanizmy ich implementacji;

Spróbujmy proces kształtowania się tych znamion – toute proportion garedees – odnieść kolejno do obu stuleci.


Praktyka kolektywnego działania – XIX wiek
Jej ilościowy wymiar – przegląd praktyk kontaktów wielostronnych z lat 1840-1914 daje szacunek 3000

Praktyka realizowania w kręgu państw, które tworzą:
Państwa europejskie  i USA od 1776.
Państwa Ameryki łacińskiej – rewolucja niepodległościowa  (1810-1825) : Haiti (1804); Wenezuela (1817); Meksyk i Gwatemala (1821); Brazylia (1822), Boliwia (1825)...
Imperium Ottomańskie (wysoka Porta) (1856)
Japonia Chiny koniec XIX wieku
Liga narodów – 1938 – 54 członków
Europa nadaje ton decyduje o kryteriach przynależności do kręgów ‘narodów cywilizowanych’.


Jej jakościowy wymiar – traktaty wielostronne- akty kodyfikacji prawa;
Traktaty dwu i wielostronne
Traktaty ustawy i traktaty kontrakty