Prawo Midzynarodowe
PAŃSTWO – pierwsza z dramatis personae. Zajmiemy się kolejno: (I) definicją państwa w rozumieniu prawa międzynarodowego; (II) kompetencjami państwa; (III) powstaniem państwa i przekształceniom jakim w toku swej egzystencji podlega; I. „Państwo jest powszechnie definiowane jako wspólnota, która składa się z terytorium i ludności poddanej zorganizowanej władzy politycznej i charakteryzującej się suwerennością (Komisja Arbitrażowa ds. Jugosławii – opinia 1,29.11.1991) Elementy konstytuujące państwo: Ludność Państwo to zbiorowość ludzka; Państwo nie może istnieć bez ludności; Jej liczebność ? – Chiny 1 700 mln – Tuvalu 10 tys.; Przynależność osoby do ludności państwa określa jej obywatelstwo odzwierciedlające jej rzeczywistą więź z państwem (więź obywatelstwa); Terytorium Państwo nie może istnieć bez terytorium; Jego wielkość ? – Rosja, ponad 17 mln km2 – Monako, 1,5 km2 – terytorium jednolite lub rozczłonkowane (enklawa kalingradzka); Terytorium a ludność – ludność osadzona „na stałe” (co nie wyklucza migracji); Terytorium a władza – terytorium przestrzeń w jakiej ujawnia się władza; Władza Wszystkie jej filary – władza ustawodawcza, wykonawcza, sądowa; Władza efektywna – zabezpieczająca wewnętrzny ład, bezpieczeństwo i porządek – wiarygodna, samodzielna w swym działaniu – suwerenna. 22.07.2003 r. Premier Australii zwrócił się do najmniejszych państw Oceanii z sugestią potrzeby stworzenia „regionalnego” rządu i połączenia sił. Stwierdził, że „Najmniejsze państwa Oceanii są za małe, by mogły być zdolne do życia w normalnym znaczeniu tego słowa”. Owe najmniejsze państwa to (ludność w tys,): Wyspy Fidżi – 85, Wyspy Salomona – 450; Vanatau – 192; Samoa – 179; Tonga – 104; Wyspy Cooka – 19’ Tuvalu – 11; Mikronezja – 32; Kiribati – 29; Wyspy Marshalla – 51; Palau –12; Nauru – 12; Australia – 13 mln; Nowa Zelandia 3,83 mln. Suwerenność – znamię państwowości. Co znaczy być suwerennym? Znaczy... - być człowiekiem społeczności państw na zasadzie równości z innymi państwami (zasada równości – art. 2 $ 1 Karty NZ), z pełnym jej uszanowaniem wobec siebie i innych; - korzystać z praw suwerennego podmiotu – tzn., z prawa zasadniczych i praw nabytych; Prawa zasadnicze to: Prawo do istnienia – prawo to przekłada się na prawo do poszanowania integralności terytorialnej i niepodległości politycznej (polegającej na swobodnym wyborze i rozwoju systemu politycznego, społecznego, gospodarczego i kulturalnego); Prawo do czci (dobrego imienia, szacunku); Prawo do wykonywania zwierzchnictwa terytorialnego i zwierzchnictwa personalnego; Prawo do uczestnictwa w obrocie tj. prawo do określania i kształtowania wg własnego uznania stosunków z innymi państwami zgodnie z prawem międzynarodowym, czego szczególnym wyrazem jest: