Prawo Międzynarodowe
Prawo kanoniczne:
Przekazy Pisma Św. (stary i nowy testament)
Pisma Ojców Kościoła tj. uczniów apostolskich
Pisma doktorów Kościoła, czyli mężów
wyróżniających się szczególną uczonością św.
Augustyn, św. Tomasz
Postanowienia synodów, soborów powszechnych oraz
ustawy papieskie
Zakonni glosatorzy z uniwersyteckim wykształceniem
Dekret Gracjana (I poł XII w.) Corpus Iuris Canonici (XVI w.)
Jakie materie ‘prawnomiędynarodowe’ były normowane
w obrębie społeczności złożonej z personenverbandstaat i w odwołaniu,
do jakich reguł?
Prawo wojny – ius ad bellum i ius in bello –
rezultat:
Potrzeby eliminacji zjawiska tzw. wojen prywatnych –
dopełnienie konstrukcji wojny sprawiedliwej (pisma, św. Augustyn
354-430, św. Tomasz z Akwinu 1225 – 1274)
Potrzeby humanizacji działań wojennych głoszonej przez
Kościół (jak i władców świeckich) wyrazem, czego
były szczegółowe reguły: wyłączania pewnych dni,
okresów np. Wielkiego Postu; neutralizacji miejsc kultu.
Nietykalność zakonników, pielgrzymów.
Potrzeb ekonomicznych – uchwała soboru laterańskiego (1179)
zabroniono sprzedaży jeńców chrześcijańskich jako
niewolników w ręce niewiernych; alternatywą była praktyka
wykupu jeńców, względnie ich osadzania jako
chłopów pańszczyźnianych.
Praktyki ustanawiania (od XV w.) Stałych armii, reguły surowej
dyscypliny sprzyjały rozwojowi uniwersalnych reguł i praktyk
prowadzenia wojen.
Prawo morskie – rezultat
Rozwój handlu morskiego: kodeksy, zapisy powszechnie
uznanych reguł normujących żeglugę, to:
• konsulat morski (poł.XIV w
Hiszpania)
• tablice z Orelon (XII w.
Francja)
• prawo Rodyjskie (VII-IX w)
• tablice amalfitańskie (II poł.
X w Italia)
• Leges Wisbuenses (XIVw z Wisby
na Gotlandii, Szwecja)
prawo chroniące obrót handlowy – rezultat
rozwoju miast – ustanowienia sieci handlu europejskiego
– zwiąki miast –
Hanzy(stowarzyszenia)-londyńska-XIIIw, niemiecka-XIII-XIVw –
statuty związków-porozumienia umowy)
hanzy z monarchami (dotyczące przywilejów handlowych).
Prowadziły wojny w ich obronie.
relacji handlowych ze społecznościami niechrześcijańskimi –
umowy kapitulacyjne.
Prawo dyplomatyczne (stałe misje)-rezultat:
Potrzeby prowadzenia stałego dialogu politycznego:
W początkach przed XIII w stała misje miał papież jedynie na dworze
francuskim;
Stałe misje w relacjach włoskich państw–miast (XIIIw)
Z końcem XVw. stałe misje zjawiskiem powszechnym
Rozwijane są normy dotyczące nietykalności posłów i
nietykalności(eksterytorialności) placówek misji;
Jakie instytucje ‘prawnomiędynarodowe’ kształtowały
się w obrębie społeczności złożonej z Personenverbandstaat?
Rozwój instytucji arbitrażu
Płaszczyzna międzynarodowych konsultacji były – synody,
sobory Kościoła.
Misje dyplomatyczne – stałe i ad hoc.
Traktaty i Traktaty przymierza i pokoju
U schyłku Średniowiecza zatem, reguły normujące relację w obrębie
społeczności złożonej z Personenverbandstaat były różnego
pochodzenia:
*reguły prawa kanonicznego/refleksu naturalnego (chrześcijańskiego)
porządku rzeczy, prawa boskiego - lex aeterna
*reguły prawa rzymskiego w zakresie w jakim były one zgodne z
naturalnym chrześcijańskim porządkiem rzeczy
* reguły ius humene positium - prawo pozytywne
Reguły były zatem różnorodne i rozproszone – nie
tworzyły koherentnego, autonomicznego ‘systemu’
Czasy nowożytne
1492 – 1789; 1300 – 1800;
Filip 4 Piękny (1303) – „Król Francji
jest cesarzem w swoim królestwie”- rex est
imperator in regno suo.
Ciąg rzeczywistych, pierwszych samodzielnych politycznie przestrzeni, w
ujęciu chronologicznym łączymy z :
*królestwem Francji(1465), królestwem Anglii(1534)
*Hiszpanii, Szwecji, Danii- 15/16 w
*Holandii- 17 w
*Rosji od 1613 w, pod berłem Romanowów;
Jean Bodin – „Sześć ksiąg o
Rzeczpospolitej”(1576)
Przymiot sprawowanej władzy-suwerenność
Suwerenność łączona jest z aktami władczymi(władzą) czynionymi przez
króla Francji;
Bodin wskazuje na dwa jej aspekty: wewnętrzny i zewnętrzny;
I tak zostaje…
Podmiot, przedmiot władzy i jej przestrzenny sens ewoluują.