Prawo Międzynarodowe

Przypadki podejmowania uchwał indywidualnych, wiążących przez ZO są bardzo rzadkie. Karta NZ wyposaża – co do zasady – Zgromadzenie Ogólne ‘jedynie w kompetencję podejmowania niewiążących uchwał pro foro externo – zaleceń (rekomendacji)”  

Art. 10 „ZO może omawiać wszelkie zagadnienia lub sprawy, wchodzące w zakres niniejszej Karty (...) jak również może, z zastrzeżeniem art. 12, udzielać w związku z takimi zagadnieniami i sprawami, udzielić zaleceń członkom Narodów Zjednoczonych albo RB, albo też i członkom Narodów Zjednoczonych i RB”.

Art. 11.2 „ZO może omawiać każdą sprawę dotyczącą utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wniesioną przez członka Organizacji albo przez RB (...) może ono, z zastrzeżeniem przewidzianym w art. 12, udzielać w tych sprawach zaleceń państwu lub państwom albo Radzie Bezpieczeństwa, albo jednym i drugim. (...)”

Art. 12.1 „Gdy Rada Bezpieczeństwa pełni w związku z jakimś sporem lub sytuacją funkcje powierzone jej przez niniejszą Kartę [rozdział VII Karty p.m.] ZO nie może udzielić jej żadnych zaleceń odnoszących się do tego sporu lub sytuacji, chyba że RB tego żąda”.


Pierwszy przypadek przyjmowania uchwały indywidualnej wiążącej ZO, znajduje wyraźną autoryzację w art. 4 Karty NZ.

Art. 4.1 „Do ONZ mogą być przyjęte wszystkie (...) państwa miłujące pokój, które przyjmą zobowiązania zawarte w niniejszej Karcie i, zdaniem Organizacji, zdolne są i pragną zobowiązania te wykonać”

2.     „Przyjęcie takiego państwa do ONZ nastąpi decyzją ZO, powziętą na zalecenie RB”.


Drugi przypadek przyjęcia przez ZO uchwały indywidualnej wiążącej, literalnego wsparcia w postaci Karty nie posiada.

Sytuacja ‘wysyłania sił pokojowych’ w sposób oczywisty dotyczy... „sprawy dotyczącej utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa”

O takiej kategorii spraw mówi art. 11.2 Karty, który stwierdza: „ZO może omawiać każdą sprawę dotyczącą utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wniesioną przez członka Organizacji albo przez RB (...) może ono, z zastrzeżeniem przewidzianym w art. 12, udzielać w tych sprawach zaleceń państwu lub państwom albo RB, albo jednym i drugim(...)”

Skoro ‘jedynie’ „zaleca”, jak zdolność podejmowania przez ZO uchwały indywidualnej wiążącej o ‘wysyłaniu sił pokojowych’ wyjaśnić?


Rzecz będzie kolejno o:

Źródłach praktyki wysyłania „sił pokojowych ONZ”;
i ocenie podstaw prawnych jej uprawniania przez ZO dokonanej przez MTS

Konflikt między Egiptem a Izraelem (1956);

Interwencja zbrojna Francji i UK w Egipcie (10.11.1956);

Politycznie – anty-egipska akcja obu mocarstw – następstwo m.in. nacjonalizacji Kanału – Towarzystwa Sueskiego – 44% udziałów UK, podobnie F, zaś Egipt tylko 7 % udziałów;

RB nie mogła interweniować na podstawie rozdz. VII –veto Francji i UK.

Presja ZSRR i USA – na Francję i UK – umożliwiła działania ‘inne’ niż przewidziane rozdz. VII karty NZ

Zgromadzenie Ogólne zwróciło się do państw w konflikcie o zawieszenie ognia, a następnie zdecydowało o utworzeniu sił pokojowych (64 głosy za przy 12 wstrzymujących się). Umowa ONZ (ZO) – Egipt – podstawą prowadzenia misji.

Praktyka Zgromadzenia Ogólnego dała początek wywiedzenia z art. 11.2 Karty ‘nowej praktyki’.


MTS w swych opiniach doradczych wyjaśnił tę zdolność ZO:
W opinii doradczej w sprawie niektórych wydatków ONZ (1962) stwierdził:

„ZO jest upoważnione do decydowania o podjęciu przez członków ONZ operacji utrzymania pokoju (wysyłania sił pokojowych p.m.) i oceny wszelkich skutków, jakie podjęcie operacji niesie dla państw”.

A w opinii doradczej w sprawie Namibii (1971) – trzeci przypadek – stwierdzał, iż Zgromadzenie Ogólne konstatując (uchwałą) zakończenie mandatu RPA (konsekwencja ‘poważnego naruszenia’ umowy mandatowej przez RPA):

„(...) nie formułuje opinii o faktach, lecz opisuje sytuację prawną. Byłoby niewłaściwym zakładać, iż skoro Zgromadzenie posiada zasadniczo uprawnienie podejmowania zaleceń, uniemożliwia to Zgromadzeniu przyjęcie, w przypadkach należących do jego kompetencji, rezolucji posiadającej walor decyzji podjętej z intencją jej wykonania”

Ukształtował się zatem wolą państw członkowskich ONZ – zwyczaj – modyfikujący rygor art. 10 i 11.2 Karty – a MTS w swych opiniach fakt ukształtowania się takiej normy zwyczajowej potwierdza.


Uchwały indywidualne, wiążące Rady Bezpieczeństwa, to:

Decyzje Rady Bezpieczeństwa – np. uchwały podejmowane na podstawie rozdz. VII Karty w sytuacji ‘zagrożenia pokoju, naruszenia pokoju i aktów agresji’ polegające na stosowaniu sankcji;

B. Uchwały wiążące ogólne  

Kompetencja OM stanowienia norm ogólnych i abstrakcyjnych – jest kompetencją w swym skutku daleko idącą. OM zastępuje krajowego ustawodawcę (?).