Prawo Międzynarodowe
Czy były to jednak sankcje wojskowe w rozumieniu art. 42 Karty NZ?
Wg Karty, aby można było je przeprowadzić trzeba, aby
„(…) wszyscy członkowie NZ oddali do dyspozycji
RB, na jej żądanie i stosownie do specjalnego układu lub specjalnych
układów… siły zbrojne (…)”-
art. 43 Kart NZ.
Układu (układów) do chwili obecnej nie podpisano.
Rezolucja RB nr 678 z 29.11.1990 roku
„(…) upoważnia Państwa Członkowskie
współdziałające z rządem Kuwejtu, jeśli do 15.01.1991 roku
Irak nie wykona podjętych dotąd rezolucji (…) do użycia
wszelkich koniecznych środków, aby zapewnić poszanowanie i
zastosowanie stosownych rezolucji (…) jak i
ustanowić pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe w
regionie”.
Rezolucja nr 678 nie wyjaśnia podstaw prawnych decyzji upoważniającej
do podjęcia „wszelkich” środków.
Podobnie decyzja RB, dotyczy przypadków podjęcia operacji
zbrojnych w: Somalii, Bośni, Haiti, Rwandzie, Zairze, Albanii, Afryce
Centralnej, Kosowie, Wschodnim Timorze.
Efektywność rozdziału VII Karty NZ?
Pochodna zgody, lub braku zgody w RB, wielkich mocarstw.
Podjęcie akcji wojskowej przez siły NATO w Kosowie 23.03.1999. Brak
autoryzacji RB. Działanie kwalifikowane jako „nielegalne,
choć uprawnione (illegal, but legitimate”).
Podjęcie akcji wojskowej przez koalicję (US, UK…)
20.03.2003. Brak autoryzacji RB. Oceny prawne skrajnie rozbieżne.
Quo vadis UN?
Dlaczego suwerenne państwa nie mając nad sobą
„żandarma”, mają zdecydowanie silne poczucie
obowiązku kierowania się regułami prawa międzynarodowego,
przestrzegania międzynarodowych zobowiązań?
Art. 9 Konstytucji RP- „Rzeczpospolita Polska przestrzega
wiążącego ją prawa międzynarodowego”.
W sprawie statku Lotus (1927) STSM stwierdził:
„Reguły prawa wiążącego państwa (…) wynikają z ich
nieskrępowanej woli i zostały wyrażone w konwencjach jak i zwyczajach
powszechnie przyjętych, wyrażających zasady prawa”.
Przystąpienie do konwencji, czy też związania się normami prawa
zwyczajowego lub innymi jego regułami- jest postrzegane jako akt
(zgody), który poprzedza skrupulatna kalkulacja
opłacalności, wnikliwy szacunek zysków i strat jaki niesie
za sobą związanie się normą.
Nie można uzyskać korzyści jednostronnych.
Korzyściom towarzyszą ciężary.
Reżim- traktatowy, zwyczajowy- równomiernie dzieli
uprawnienia i obowiązki.
Na tle wszelkiej (co do zasady) konfiguracji uprawnień i
obowiązków istnieje zasada WZAJEMNOŚCI.
Moc wiążąca przyjętych reguł- ZA ZGODĄ ZAINTERESOWANYCH- nie zależy od
zgodności ich treści z jakimikolwiek zewnętrznymi wymaganiami.
Takie założenie- jako jedynie tłumaczące moc obowiązywania reguł prawa
międzynarodowego- prowadzi do nie dających się zaakceptować
wniosków:
Takich, że:
Do chwili, w której państwa nie związują się jakimś zbiorem
reguł wszelkie ich działania w obszarach nie normowanych prawem
międzynarodowym są dozwolone;
Lub wniosku dalej idącego, ze:
W sposób dowolny w istocie kształtują państwa- zgodnie ze
swoją wolą- reguły w danej dziedzinie obrotu (nieograniczona niczym
swoboda kontraktu).
Działanie w dobrej wierze (zasada dobrej wiary);
Pacta sunt servanda (zasada świętości umów);
Obowiązek naprawienia szkód wyrządzonych bezprawiem;
Prawo do samoobrony;
Poszanowanie integralności psychofizycznej osoby ludzkiej;
Reguły limitujące dowolne (wolicjonalne zachowania).
Generalne pryncypia.
Reguły sprawiedliwości, reguły etycznego, moralnego postępowania.